Kitap İnceleme

Türkler onuncu imparatorluğu kurdukları çağlarda, bugünkü ileri milletlerden hiçbirinin henüz ne adı, ne devleti, ne de kültürü vardı. Şimdiki İngiliz, Alman, Fransız, İtalyan ve Amerikalıların tarihleri sekiz asırdan daha geriye gitmez. Bizimki milâttan once iki bin yılına kadar iniyor. Onlar siteler içinde küçük derebeylikler hâlinde vahşî bir hayat yaşarken, biz büyük devletler, zengin kültür merkezleri ve köklü teşkilâtlar kurmuştuk. İngilizce yazılmış ilk metinler on birinci asra, Almanca on beşinci asra, Fransızca da on dördüncü asra aittir. Türklerin ise altıncı asırda yazılmış edebî metinleri ve mükemmel bir yazı dilleri vardır. Dünyada ilk üniversiteyi 1065 yılında Bağdat?ta Selçuklular kurmuşlardır. Adı Nizamiye Medresesi?dir. Hâlbuki Oxford 1214?te, Kembriç 1284?te açılmıştır. Herkes onları en eski üniversite olarak öğrenmiştir. İlk rasathaneyi on beşinci asırda Uluğ Bey kurmuştur.